Η Αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια τιμάται σήμερα 22 Δεκεμβρίου
Η εκπάγλου καλλονής Αναστασία ζούσε στη Ρώμη επί Διοκλητιανού και καταγόταν από πλούσια οικογένεια. Ο πατέρας της Πραιτεξτάτος ήταν ειδωλολάτρης. Τη χριστιανική πίστη διδάχτηκε από τη μητέρα της και το δάσκαλό της Χρυσόγονο.
Παρά τη θέλησή της παντρεύτηκε τον Ποπλίωνα, άντρα άσωτο και ασεβή. Μετά το θάνατο του συζύγου της από πνιγμό σε ναυάγιο, περιερχόταν κρυφά τα σπίτια των φτωχών και τους παρείχε οικονομική ενίσχυση. Σύχναζε στις φυλακές, όπου κρατούνταν χριστιανοί και τους πρόσφερε τα απαραίτητα εφόδια. Φρόντιζε τις πληγές τους, τους ελευθέρωνε από τα δεσμά τους.
Ιδιαίτερη φροντίδα έδειχνε η Αναστασία στην ενίσχυση του φρονήματος των μελλοντικών μαρτύρων της πίστεως και στην περισυλλογή και ταφή των λειψάνων τους. Καταγγέλθηκε γι’ αυτό στον ηγεμόνα και ύστερα από πολλές ταλαιπωρίες και πολλά βασανιστήρια η Αναστασία τελικά ερρίφθη στη φωτιά.
Οι Συναξαριστές δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στα θαύματά της, με τα οποία έλυνε τα μάγια (φαρμακείες), γι’ αυτό και επονομάστηκε «Φαρμακολύτρια».
Στα χρόνια του βυζαντινού αυτοκράτορα Λέοντος A' τα λείψανά της μετακομίστηκαν στην Κωνσταντινούπολη, ενώ στη Ρώμη αφιερώθηκε στη μνήμη της ναός ήδη από τον 4ο αιώνα.
Απολυτίκιο
Tων μαρτύρων ταις χρείαις διακονήσασα, μαρτυρικώς εμιμήσω τας αριστείας αυτών, δι’ αθλήσεως εχθρὸν καταπαλαίσασα· όθεν βλαστάνεις δαψιλώς χάριν άφθονον αεί, θεόφρων Αναστασία, τοις προσιούσιν εκ πόθου τη αρωγή της προστασίας σου.
Όταν πέθανε η Αγία Αναστασία, το λείψανό της, τό πήρε μία γυναίκα αρχόντισσα, πού λεγόταν Απολλωνία, αφού χρησιμοποίησε τή γνωριμία της μέ τή σύζυγο του επάρχου. Ενεταφίασε τό σώμα στόν κήπο της, όπου αργότερα έκτισε καί νάο πρός τιμήν της. Ποιός ακριβώς ήταν ο τόπος αυτός του μαρτυρίου καί του ενταφιασμού της δέν γνωρίζουμε. Τό μαρτύριό της έγινε τό 303 ή 304 κατά τό Διωγμό του Διοκλητιανού, κατά πολλούς στή Θεσσαλονίκη, κατά άλλους στό Σίρμιο, ενώ υπάρχουν καί μερικοί πού πιστεύουν ότι εμαρτύρησε στή Ρώμη.
Γιατί , όμως η Αγία Αναστασία έχει επικρατήσει να ονομάζεται «Φαρμακολύτρια»;
α) Δίδει φάρμακα καί θεραπεύει σωματικές καί ψυχικές ασθένειες
Τό επίθετο «Φαρμακολύτρια» της Αγίας έχει δύο έννοιες, μία γενική καί μία ειδική. Κατά τήν ευρύτερη, τήν γενική έννοια, η Αγία ονομάζεται έτσι, διότι όπως λέει ο Τρύφων Ευαγγελίδης στό βιβλίο του Βίοι Αγίων (σελ. 994) «είχεν άνωθεν παρά Θεού τήν δύναμιν νά λύη καί καταστρέφη των φαρμάκων καί των δηλητηρίων τά κακά αποτελέσματα καί τάς ενεργείας» ή διότι παρέχει η ίδια αφθόνως φάρμακα, «εκλύει» φάρμακα γιά τήν θεραπεία των σωματικών καί ψυχικών ασθενειών, όπως λέγει τό Μεγαλυνάριο μιάς ακολουθίας της: «Φάρμακα προχέουσα μυστικά ψυχών καί σωμάτων θεραπεύεις πάθη δεινά, ω Αναστασία, τη θεία ενεργεία· διό τάς χάριτάς σου πάντες κηρύττομεν».
β) Διότι λύνει τίς φαρμακείες, δηλαδή τά μάγια
Κατά τήν ειδική έννοια η Αγία ονομάζεται «Φαρμακολύτρια», διότι ανάμεσα στίς πολλές άλλες ιάσεις καί θεραπείες πού επιτελεί έλαβε από τόν Θεό τή Χάρη καί τή δύναμη νά γλυτώνει όσους έπεσαν στά δίχτυα των φαρμακών καί των φαρμακευτριών, δηλαδή των μάγων καί των μαγισσών. Λύνει τίς φαρμακείες, δηλαδή τά μάγια, καί γι αυτό ονομάζεται φαρμακολύτρια.
